Circulaire economie en de duurzame ontwikkeling
De circulaire economie is een verdere ontwikkeling van onze huidige, zogenaamd lineaire economie.
DDeze neemt het principe over van de natuurlijke ecosystemen waarin niets verloren gaat, niets tot stand komt, alles omgevormd wordt.
Sinds het industriële tijdperk is de consumptie alleen maar blijven groeien volgens het principe “ontginnen-vervaardigen-verbruiken-weggooien”.
Die manier van doen heeft een grote negatieve weerslag op het milieu:
Ten eerste op het verbruik van hulpbronnen.
Uit studies blijkt dat de ooit onuitputtelijk geachte natuurlijke reserves aan grondstoffen gevoelig aan het afnemen zijn.
Doordat ze steeds intenser gebruikt worden (exponentiële bevolkingsgroei, geplande veroudering, mode-effecten, …), raken de reserves van de aarde uitgeput. In een vrij nabije toekomst zal dit leiden tot een sterke verhoging van de prijzen en tot conflicten voor de controle over die hulpbronnen.
Ten tweede op het verbruik van energie.
Bij de verwerking van bepaalde grondstoffen die nodig zijn voor de vervaardiging van alledaagse producten zoals plastic, aluminium, levensmiddelen, … worden enorm veel fossiele energiebronnen verbruikt, wat zorgt voor een grote CO2-uitstoot in de atmosfeer. De nefaste gevolgen hiervan hoeven niet meer aangetoond te worden.
Ten derde op de productie van afval.
De hulpbronnen die in het kader van de lineaire economie worden gebruikt, worden in grote mate verwerkt tot afval, hetzij bij de productie, hetzij aan het einde van de levenscyclus.
Dit model is niet langer leefbaar. We moeten dringend drastisch onze visie op de industrie veranderen, zo niet komt de mensheid in gevaar.
Via de circulaire economie kan er veel milieuvriendelijker geconsumeerd worden.
Ten opzichte van de hulpbronnen:
Alle grondstoffen zijn (minstens in theorie) oneindig recycleerbaar.
Net als in de natuur wordt het afval van de ene de grondstof van de andere. Door afval via recyclage als hulpbron te gebruiken, dient er veel minder uit de natuurlijke hulpbronnen van de aarde te worden geput.
Ten opzichte van het energieverbruik:
De vervaardiging van grondstoffen vanuit gerecycleerde producten vreet veel minder energie.
Bovendien produceren fossiele energiebronnen een ongelooflijke hoeveelheid CO2.
Deze moeten dus vervangen worden door veel schonere energiebronnen.
Ten opzichte van de productie van afval:
De circulaire economie pleit ervoor om voorwerpen en consumptieproducten te upcyclen, hergebruiken en recycleren in plaats van ze weg te gooien.
Al deze initiatieven zorgen voor een sterke vermindering van de uiteindelijke hoeveelheid afval.
Industriële ecologie
Industriële ecologie is een recent, theoretisch en praktisch concept van milieubeheer om de impact van de industrie op het milieu te beperken.
Concreet gaat het om alle praktijken die erop gericht zijn om industriële vervuiling tegen te gaan.
Functionaliteitseconomie
“In de functionaliteitseconomie telt gebruik vóór bezit en is het streefdoel om eerder productgerelateerde diensten dan de producten zelf te verkopen.”
Ecodesign
Het principe van ecodesign (synoniem voor ‘milieugerichte productontwikkeling’) van een product kadert binnen een globalere milieuvisie.
Net als de industriële ecologie en de functionaliteitseconomie situeert dit aspect van de circulaire economie zich aan het begin van het proces, nl. bij het ontwerp.
Ecodesign is bedoeld om, met dezelfde eigenschappen en prestaties, de negatieve invloeden van het product op het milieu gedurende de ganse levenscyclus te beperken.
Hierbij wordt rekening gehouden met alle levensfasen van het product.
